آسیب رساندن به خود بدون قصد خودکشی، به آسیب رساندن عمدی به بدن اطلاق می شود مثل تیغ زدن روی دست و یا سوزاندن دست. این عمل با هدف خودکشی انجام نمی شود. در حقیقت این عمل برای مقابله به درد عاطفی، خشم شدید و یا ناامیدی اتفاق می افتد. آسیب زدن به ویژه در میان نوجوانان شیوع بالاتری دارد. بسیاری از نوجونان برای مقابله با احساسات ناخوشایند ممکن است با جراحاتی با تیغ بر دستانشان وارد کنند.

در حالیکه آسیب زدن به خود آرامش لحظه ای را برای فرد در پی دارد و راهی برای کاهش تنش فرد است، معمولا به دنبال آن احساس گناه در پی دارد. اگرچه آسیب زدن به خود با قصد خودکشی اتفاق نمی افتد اما می تواند آن قدر شدید باشد که زندگی فرد را تهدید کند.

انواع مختلف آسیب رساندن به خود:

• بریدن (برش هایی که معمولا با شیی تیز مثل تیغ اتفاق می افتد)
• سوزاندن
• حک کردن کلمه ها و یا نشانه هایی بر بدن
• سوراخ کردن بدن با شیی تیز

معمولا آسیب زدن به خود در بازوها، پاها اتفاق می افتد، البته هر قسمت دیگر بدن می تواند هدف خودجرحی باشد. افرادی که خودجرحی دارند معمولا بیش از یک روش برای آسیب زدن به خود استفاده می کنند. ناامید شدن و ناراحت شدن می تواند به عنوان برانگیزاننده ای برای شروع خودجرحی باشد.

کی به متخصص مراجعه کنیم؟

اگر شما از خودجرحی استفاده می کنید حتی اگر خفیف باشد، و یا اگر افکار مربوط به آسیب رسادندن به خود را دارید، می توانید از متخصصی درخواست کمک کنید. هر نوعی از خودجرحی نشان از این دارد که شما با مسایلی درگیر هستید که نیاز به توجه دارند.

صحبت کردن با فردی که مورد اعتماد است، مثل دوستتان، روانشناس و یا مشاور مدرسه، معلمتان، کسی که می تواند اولین گام ها را برای درمان حرفه ای برارد می تواند بسیار کمک کننده باشد. در حالیکه ناامیدی و یا احساس شرم درباره خودجرحی شما را آزار می دهد می توانید کمک و درمانی مفید و حمایتی بدون قضاوت دریافت کنید.

زمانی که فرزندمان، دوستمان رفتار خودجرحی دارد چه کنیم:

اگر دوستتان و یا فرزندتان رفتار خودجرحی دارد، ممکن است بترسید و یا شوکه شوید. مهم ترین نکته حفظ آرامش خودتان است. اما باید هر نوعی از خودجرحی را جدی بگیرید.

اگر فرزندتان رفتار خودجرحی دارد: نگرانی خود را درباره این مسئله ابراز کنید. اما فرزندتان را تهدید، سرزنش نکنید. پرخاشگری نکنید و سرش داد نکشید. حمایت خود را ابراز کنید و سعی کنید با فردی متخصص در این زمینه مثلا روانشناس، مشاور مدرسه و یا روانپزشک گفتگو کنید.

اگر دوستتان رفتار خودجرحی دارد: پیشنهاد کنید که دوستتان با والدینش، معلم  مورد اعتماد و یا مشاور مدرسه و یا روانشناسی در این باره گفتگو کند.

علت های خودجرحی

مهارت های مقابله ای ضعیف: خودجرحی به دلیل عدم توانایی فرد در استفاده از روش های سالم تر برای آرام کردن و مقابله با درد روانشناختی است.

دشواری در مدیریت هیجان ها: فردی که رفتار خودجرحی را انجام می دهد، در تنظیم کردن، ابراز کردن و یا فهم هیجانات دچار مشکل است. هیجانات که موجب ایجاد خودجرحی می شودن بسیار پیچیده هستند، برای مثال فرد ممکن است احساس بی ارزشی، تنهایی، ترس، گناه  و یا طرد شدن را تجربه کند.

در خودجرحی چه اتفاقی می افتد:

• فرد در خودجرحی سعی می کند اضطرب یا پریشانی خود کاهش دهد و احساس بهتری را تجربه کند. اما این رهایی بسیار زودگذر است.
• خودجرحی به نوعی موجب پرت شدن حواس از هیجانات ناخوشایند و درد رواننشناختی است. که هیچ کدام از این ها روش مناسبی برای مقابله با هیجانات دردناک فرد نیست.

عوامل خطر

• بسیاری از افرادی که از خودجرحی استفاده می کنند نوجوان هستند. زمانی که نوجوانان با مسائلی هچون تعارض با والدین، احساس تنهایی و یا فشار دوستان دست و پنجه نرم می کنند، خودجرحی می تواند اتفاق افتد.
• داشتن دوستی که ازخود جرحی استفاده می کند. افرادی که دوستانی دارند که از این نوع روش برا ی مقابله با هیجانات منفی خود استفاده می کنند احتمال بیشتری دارد که از خودجرخی استفاد ه کنند.
• مشکلات سلامت روان: افرادی که از خودجرحی استفاده می کنند، اقرادی هستند که نمی توانند مسایل خود را به طور صحیحی حل کنند. همچنین خودجرحی با اختلال شخصیت مرزی می تواند همراه باشد.
• مشکلات و مسایل زندگی: افرادی که از خودجرحی استفاده می کنند، ممکن است از لحاظ جنسی مورد سو استفاده قرار گرفته باشند، مورد غفلت خانوده واقع شده باشند، یا مورد سواستفاده عاطفی قرار گفته باشند. ممکن است شرایط خانوادگی بی ثباتی داشته باشند. و همه این مسایل در شکل گیری رفتار خودجرحی نقش دارند.

پیشگیری

برای پیشگیری از رفتار خودجرحی هم کار تیمی لازم است و هم اینکه فرد خودمی تواند رفتارهای خود را در صورت دریافت درمان مناسب کنترل کند.

• تشویق برای گسترش روابط اجتماعی در فرد: بسیاری از افرادی که خودجرحی دارند، از احساس تنهایی در رنج اند. کمک به افراد برای برقراری روابط امن می تواند کمک کننده باشد.
• تشویق به نوجوانان برای دریافت کمک حرفه ای: می توانید به افرادی که از جرحی در رنج اند کمک کنید تاکمک حرفه ای از روانپزشک یا روانشناس دریافت کنند.
• صحبت درباره رسانه های جمعی و اینترنت: ممکن است افراد تحت تاثیر این موارد به خودجرحی دست بزنند. یاد دادن تفکر انتقادی برای کودکان و نوجوان از تاثیر آسیب زای این موارد می کاهد.
  

منبع: https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/self-injury/symptoms-causes/syc-20350950

 آرزو لشکری روانشناس بالینی